Wij van Oosterhof Holman zijn voortdurend op zoek naar mogelijkheden voor het verduurzamen van onze energiebehoefte, om daarmee een bijdrage te kunnen leveren aan een duurzame toekomst voor iedereen. Een direct resultaat hiervan is dat al onze kantoren op zonne-energie draaien. Een grote opgave is echter de seizoensopslag. Als we het overschot aan elektrische energie in de zomer in de vorm van waterstof kunnen opslaan en in de winter weer om kunnen zetten naar elektrische energie voor onze warmtepompen, dan zou dat een duurzame oplossing zijn. Om deze redenen zijn we aangesloten bij het project Power to Flex, een samenwerkingsproject waarin bedrijven, hogescholen en overheden uit Noord-Nederland en Noord-Duitsland pilots ontwikkelen voor de opslag van duurzame energie. Begin maart organiseerden we een bijeenkomst om de partners te informeren over onze voortgang binnen Power to Flex.
Binnen de pilots van Power to Flex vindt energieopslag plaats in de vorm van waterstofgas, waterstof in de vorm van methanol, warmte, elektriciteit en biogas. De opslag gebeurt zowel op kleine schaal (huishoudens) als middelgrote schaal (bedrijven en huizenblokken en mobiliteit). De pilots zijn onderverdeeld in drie werkpakketten: huishoudens (WP 1), mobiliteit (WP 2) en bedrijven en huizenblokken (WP 3). Binnen WP 1 realiseren de partners op de schaal van huishoudens oplossingen om het fluctuerende aanbod van duurzame stroom uit zon en wind op te slaan in batterijen, in een waterstofsysteem en in de vorm van warmte, gecombineerd met een warmtepomp. De inzet van waterstof maakt het mogelijk om energie uit de zomer op te slaan en te gebruiken in de winter (seizoensopslag). In WP 2 ontwikkelen de partnerbedrijven en kennisinstellingen een kleinschalige waterstof-tankinstallatie die waterstof produceert uit duurzame elektriciteit. De bedoeling is dat deze tankinstallatie ook bijdraagt aan het in balans houden van het elektriciteitsnet, door de waterstofproductie af te stemmen op het fluctuerende aanbod aan zonnestroom en windstroom, en de fluctuerende vraag naar duurzame energie. Om te garanderen dat voertuigen probleemloos op waterstof kunnen rijden wordt de waterstofkwaliteit in deze pilot intensief gemonitord. Tot slot worden binnen WP 3 de voor huishoudens ontwikkelde componenten in het project (batterijopslag, waterstofopslag, warmtepomp, warmteopslag) op grotere schaal (meso-schaal) gecombineerd toegepast. Koninklijke Oosterhof Holman is binnen alle werkpakketten actief.
WP 1: huishoudens
Voor werkpakket 1 heeft Oosterhof Holman een rekensheet gemaakt waarbij we met verschillende bronnen (zonnepanelen, urban windmills) via diverse componenten (warmtepomp, fuel cell, electrolyzer) warmte en elektriciteit direct kunnen gebruiken of opslaan (waterstof, batterij en warmtebuffer). Hiermee kan worden uitgerekend hoe zelfvoorzienend een energiecontainer zou werken. Oosterhof Holman is nog bezig om binnen WP 1 een warmtepomp en een warmtebuffer te regelen, om hier ook in de praktijk testen mee uit te voeren. De conclusies tot nu toe? De kosten, duurzaamheid, levensduur en efficiëntie van de waterstofsystemen van nu zijn nog niet klaar voor de massa en werkelijk duurzaam gebruik.
WP 2: mobiliteit
Afstudeerder Hidde Blaauw van de Hanzehogeschool doet vanuit zijn opleiding Mechanical Engineering onderzoek naar waterstoftransport en -opslag in gebruikte gasleidingen. Voor het kunnen uitvoeren van testen zijn bestaande leidingen aangepast, zodat ze kunnen fungeren als opslagtank. Hiervoor is er aan de bovenzijde van de leidingen een open flens gemonteerd en aan de onderzijde een zogeheten bowl cap, die zorgt voor de afdichting. In de testruimte, waar de leidingen – gevuld met waterstof – geplaatst worden, is een ventilator geplaatst, zodat de temperatuur gereguleerd kan worden. Hierbij wordt zowel de temperatuur in de testomgeving als de druk in de leidingen gemonitord. Er is een lekkagetest uitgevoerd, waarbij geen lekkage is gemeten. Ook is een testleiding twintig keer met waterstof gevuld tot 40 bar en geleegd, om te kunnen onderzoeken wat het effect van waterstof is op de leiding wanneer het wordt gebruikt voor waterstofopslag. Daarnaast wordt op de testleiding en een leiding die niet is getest een materiaalanalyse uitgevoerd om de mogelijke effecten van waterstof aan te kunnen tonen. Hierna worden proefstukken genomen van een testleiding en een ongebruikte leiding, om deze te testen op mechanische eigenschappen en chemische samenstelling. Dit wordt uitgevoerd op de Hanzehogeschool. Hidde licht toe: “We verwachten positieve uitkomsten van de hoeveelheid lekkage in de gasleidingen en van de materiaalanalyses. De coating waarmee we hebben getest laten echter niet zulke goede resultaten zien. Maar het goede nieuws is dat we de coating waarschijnlijk ook niet nodig hebben; de resultaten met de leiding zonder corrosie waren goed.”
WP 3: bedrijven en huizenblokken
Tijdens de selectie van de warmtepomp is gekozen voor een split-unit variant. In eerste instantie ging de voorkeur uit naar een mono-block, met de koudetechniek buiten geplaatst. In verband met een relatief onvoorspelbaar verbruik met waarschijnlijk veel stilstand, is omwille van bevriezingsgevaar gekozen voor een split-unit variant. Oosterhof Holman plaatst de warmtepomp in een energiecontainer in Duitsland.